Na een hersenschudding kunnen mensen last hebben van lang aanhoudende klachten. Dit zijn klachten als vermoeidheid, duizeligheid, concentratieproblemen en pijn. De meeste patiënten knappen gelukkig na verloop van tijd goed op. Maar zo’n vijftien procent van de patiënten ervaart na zes maanden nog zoveel klachten dat ze maatschappelijk dreigen vast te lopen.
Het is een probleem dat al jarenlang bestaat, maar waar tot nu toe nog geen antwoord op is: ‘Zou je een zorgtraject kunnen ontwikkelen dat van tevoren in kaart brengt welke patiënten een hoger risico lopen op het ontwikkelen van langdurige klachten? En daar dus ook de behandeling op kunnen afstemmen?’
Die vraag speelde steeds vaker door het hoofd van Jeroen Roor, klinisch neuropsycholoog bij VieCuri. Hij ging ermee aan de slag, samen met collega’s Robin van Pinxteren en Jolein Van-Leeuwen-Manders, beiden Gezondheidszorgpsycholoog binnen VieCuri en in opleiding tot klinisch neuropsycholoog. Uiteindelijk is er een uniek project ontstaan met een combinatie twee zaken: preventieve zorg (direct na het optreden van een hersenschudding) en de behandeling bij langdurige klachten.
Vastlopen door klachten
Een goede, persoonlijke behandeling op maat ontbreekt in de ziekenhuizen. Volgens Roor ligt het probleem bij de huidige aanpak. Patiënten worden vaak naar huis gestuurd met het advies rustig aan te doen. Patiënten denken dan vaak bij een toename van klachten dat ze het nog rustiger aan moeten doen. Maar dit kán zelfs averechts werken. De klachten kunnen zo juist blijven bestaan, of verergeren
Psychologische factoren
VieCuri had al een bestaande samenwerking met het Expertisecentrum Hersenletsel Limburg (EHL) van Maastricht University op het gebied van onderzoek naar hersenletsel. SEH-arts Dennis Barten is daar vanuit VieCuri bij betrokken. Roor: “We hadden daardoor de beschikking over data van honderden patiënten waarbij was gekeken welke klachten zij ontwikkelden. Die gegevens konden we als nulmeting gebruiken voor ons eigen onderzoek.”
Ook interessant was dat in 2017 Groningse onderzoekers in de zogenaamde UPFRONT studie al voorspellende factoren voor restklachten na een hersenschudding in kaart hadden gebracht. Hieruit kwam volgens Robin van Pinxteren iets opvallends. “Voorheen gingen artsen ervan uit dat de ernst van het letsel bepaalt hoeveel restklachten patiënten na een hersenschudding ontwikkelen. Andere factoren blijken echter meer invloed te hebben. En dan vooral demografische gegevens (zoals opleidingsniveau en leeftijd), het ervaren stressniveau direct na het ongeval, en hoe iemand omgaat met die situatie.
Persoonlijke aanpak op maat
Met deze kennis maakte VieCuri een aanpak op maat. In een nieuwe folder die patiënten meekrijgen, staat meer informatie over een hersenschudding én er wordt een speciaal telefonisch spreekuur opgezet. Zo wil ziekenhuis VieCuri ervoor zorgen dat patiënten laagdrempelig hun vragen en zorgen kunnen bespreken. Deze persoonlijke aanpak past bij de conclusie dat vooral psychologische factoren een rol spelen bij het aanhouden van klachten. Voor het wetenschappelijk onderzoek is het nodig dat er zo’n 70 patiënten deelnemen aan het spreekuur, in een tijdsbestek van twee jaar.
Uniek project
Jolein van Leeuwen-Manders doet daarnaast onderzoek naar de behandeling van patiënten die langer dan drie maanden klachten hebben en daardoor zijn vastgelopen. Specifiek naar de effectiviteit van Acceptance & Commitment Therapy (ACT). Dit is een vorm van gedragstherapie die patiënten anders leert omgaan met hun klachten. Deze behandeling duurt veertien weken met na drie maanden een nacontrole.
De combinatie van preventieve zorg, direct na het hersenletsel, en de behandeling bij langdurige klachten maakt het project uniek, zegt Roor. “Uiteindelijk willen we dit uitbouwen naar een topklinische zorgfunctie of een onderzoekslijn binnen VieCuri.”
