Bij Herman Vermeulen (65) uit Oostrum werd in maart dikke darmkanker geconstateerd. Voorafgaand aan zijn operatie in april volgde Herman het trainingsprogramma Prevalidatie. Je probeert hierbij je conditie in de weken voorafgaand aan een ingreep te optimaliseren, om zo beter en sneller te herstellen. Herman: ‘De vergelijking door de specialist met het trainen voor een wedstrijd begreep ik als voormalig lange afstandswandelaar meteen. Je moet zoiets opbouwen, wil je het succesvol afronden. En dat is goed gelukt.’
Herman werkte tot drie jaar geleden als psychiatrisch verpleegkundige bij het Van Gogh Instituut in Venray. Hij was nooit ziek, maar vlak voor hij stopte met werken kreeg hij een longontsteking en verleden jaar kwam daar Covid bij. Van de lange afstandswandelaar die hij vroeger was, was niet veel meer over. Bij de tweejaarlijkse standaardcontrole van de ontlasting begin dit jaar, ging het mis. Herman: ‘Een paar dagen later werd ik gebeld, dat het er niet goed uitzag. Je zit daarna vrijwel meteen in het ziekenhuis, waar het ene onderzoek volgt op het andere. De conclusie luidde dikke darmkanker met een tumor die er snel uit moest.
Dokter Konsten, mijn behandelend chirurg, heeft toen voorgesteld het trainingsprogramma Prevalidatie te gaan volgen. Ik heb me daar meteen voor aangemeld. Drie keer per week kom je dan bij VieCuri één uur bij elkaar met een groepje lotgenoten. Ieder doet er zijn eigen oefeningen op de hometrainer en aan de krachttoestellen. Elke week wordt de voortgang gemeten, na afloop evalueer je. Ik ben er écht sterker door geworden, in cijfers uitgedrukt: ik kwam er als een zesje binnen, maar ging er als een acht weg! Het consult bij de diëtist die mij aanraadde meer eiwitrijk voedsel te gaan eten, heeft hier zeker ook aan bijgedragen.
Herstel ging heel snel
En vergeet het mentale aspect niet. Aanvankelijk ben je lamgeslagen als je de diagnose dikke darmkanker krijgt. Je denkt dat het einde snel nabij is. Maar daarna ga je relativeren. Je leest en praat erover en ontdekt dat er heel veel kan tegenwoordig. Ik wil hier nadrukkelijk ook even de verpleegkundigen noemen die je vanuit VieCuri monitoren. Ik had zelfs een persoonlijk begeleider.
Het herstel na de ingreep, ging bij mij heel vlot. Per dagdeel voel je je beter. Bewegen wordt erg gestimuleerd, lopen, fietsen noem maar op. Al snel kon ik weer gewoon eten. Naar de wc gaan is spannend, maar ook dat ging uiteindelijk goed. Na drie dagen mocht ik naar huis, en dat komt volgens mij echt door die training. Ik sta nog onder controle, maar ben helemaal schoon. Dat is geweldig.
Ik fiets nu elke dag zo’n anderhalf uur, heerlijk. Daarnaast werk ik sinds kort twee dagen in de week. Ook heb ik de trompet weer in handen en durf voluit te blazen als lid van bigband Flavour. Het leven mag geleefd worden.’
Op de foto ziet u patiënt Herman Vermeulen
'Trainen voor een operatie helpt'
Joop Konsten werkt ruim twintig jaar als maagdarmchirurg bij VieCuri: ‘Darmkankeroperaties gaan gepaard met veel complicaties; tot wel 60% van de patiënten krijgt hiermee te maken. Dit leidt tot langere opnames en deels onnodige overlijdens. We kunnen dat voorkomen door patiënten van tevoren een trainingsprogramma te laten volgen.
Vergelijk het met het rennen van de Venloop. Die is 21 kilometer, je hebt een goede training en conditie nodig om deze te kunnen uitlopen. Bij een operatie voor darmkanker is dit precies hetzelfde: door het volgen van onze training treden er 50% minder complicaties op. Patiënten verblijven twee dagen korter in het ziekenhuis en herstellen sneller, zeker als er ook een chemokuur wordt gevolgd. Allemaal voordelen.
De training duurt vier weken en bestaat uit vijf onderdelen:
- We bieden drie keer per week fysiotherapie aan in groepsverband. Elke patiënt volgt daarbij zijn eigen trainingsschema, afgestemd op wat hij/zij aankan. Het zijn trouwens vooral de patiënten die van tevoren aangeven hier té moe voor te zijn, die er baat bij hebben.
- Begeleiding/consult door een diëtiste om veel eiwitrijke voeding te nuttigen.
- Coaching vóór en ná de ingreep, vooral ook mentaal, door gespecialiseerde verpleegkundigen.
- Hulp bij het stoppen met roken. Van alle Nederlanders rookt nu zo’n 20%, onder kankerpatiënten ligt dat percentage beduidend hoger.
- Veel darmkankerpatiënten hebben een ijzertekort, met een infuus vullen we dat aan.
Wat als mensen deze training niet willen?
Joop Konsten: ‘Dat kan, maar ik geef duidelijk aan dat dit het proces bemoeilijkt én dat de kans op het plaatsen van een stoma er bijvoorbeeld door toeneemt.’
'Bij prevalidatie wint iedereen: de patiënt, het ziekenhuis én de zorgverzekeraar'
Ruud Franssen is fysiotherapeut/bewegingswetenschapper bij VieCuri. Het Prevalidatieproject startte in februari 2022 bij patiënten met dikke darmkanker. Gemiddeld zijn patiënten 68 jaar als ze bij VieCuri komen met deze aandoening. Onder hen is een behoorlijke groep kwetsbare patiënten, met een slechte tot matige conditie. Ruud Franssen: ‘Bij hen is de kans op complicaties na een ingreep heel hoog weten we uit onderzoek. Een normaal verblijf van drie tot vijf dagen na een ingreep kan dan uitmonden in drie tot vier weken, soms overlijden mensen ook.
Tegen patiënten die een zware ingreep krijgen wordt nogal eens gezegd: rust vooral goed uit. Maar het tegendeel is waar: werk hard en zorg dat je conditie goed is als het zover is. De laatste paar dagen mag je dan best rust nemen, maar in de weken daarvoor moet je echt aan de bak: met je conditie, met je voeding en ook hoe je er mentaal tegenaan kijkt. Hier hebben wij dus een heel goed trainingsprogramma voor. We gaan dit nog verder verbeteren, onder andere door de fysiotherapie die nu nog in het ziekenhuis wordt aangeboden, meer bij de patiënten thuis te laten plaatsvinden. Op afstand monitoren wij dat dan, dat kan prima. En zo zijn er meer punten waarin we het trainingsprogramma dichterbij de patiënt kunnen brengen en zo de succeskans vergroten.
Prevalidatie kent alleen maar winnaars: de patiënt die er letterlijk eerder beter van wordt, het ziekenhuis omdat de wachtlijsten afnemen en dure plekken sneller vrijkomen. En de zorgverzekeraars hebben minder kosten.’
Op de foto ziet u fysiotherapeut/bewegingswetenschapper Ruud Franssen
