Gastcollege vapen: “Wat er gezegd werd over roken wist ik wel, maar de informatie over vapen was nieuw voor mij.”

Onlangs gaf onze chirurg-oncoloog Thomas Schok een gastcollege over vapen op een MBO-school in de regio. Een sfeerverslag: Er zitten zo’n dertig studenten van 16 tot 23 jaar in het klaslokaal. Docent Suzan is ook aanwezig. Zij heeft deze les aangevraagd via de landelijke campagne ‘Vapen. Jouw keuze’. “Een collega tipte me over dit programma. Omdat het perfect aansluit bij de leefwereld van onze studenten, heb ik me erin verdiept.”

Datum

31 mei 2024

Pubers

Suzan ziet dat veel jongeren vapen en wil ze graag bewust maken van de risico’s. Over de schadelijke gevolgen van deze nieuwe vorm van roken, is namelijk nog weinig bekend. Suzan: “Ik ga er zonder verwachtingen in. Het blijven pubers en over het algemeen hebben die weinig interesse in dit soort onderwerpen. Ik zie deze les als een opstapje voor het lespakket ‘Vapen. Jouw keuze’, wat we de komende weken gaan behandelen in de klas.”

 

Deze beelden maken indruk

Suzan lijkt gelijk te krijgen. De jeugd hangt achterover in hun stoel, roezemoest wat en is vooral bezig met hun telefoon. Tot Thomas een video start waarin de onmacht te zien is bij ouders waarvan de kinderen vapen. De sfeer verandert direct. De klas luistert muisstil, deze beelden maken indruk.

 

Vertrouwen

Thomas stelt zich voor en geeft daarbij duidelijk aan dat hij vandaag niet is gekomen om mensen van het roken of vapen af te helpen, maar puur om informatie te geven. “Ik oordeel niet, maar geef alleen mijn visie als arts op een gezonde leefstijl. Dat gaat niet alleen over roken, maar bijvoorbeeld ook over beweging, slapen en voeding. In mijn spreekkamer zie ik dagelijks de pijnlijke gevolgen van ongezond gedrag en daar wil ik mensen voor waarschuwen.” En daarmee wekt hij het vertrouwen van deze groep. Op de vraag wie er in deze klas rookt of vapet; gaan er vele handen omhoog. Er ontstaat een gesprek, waarin iedereen eerlijk zijn verhaal doet.

 

Het is moeilijk

Ook de vinger van docent Suzan gaat de lucht in. “Ik ben een roker. Heb al verschillende stoppogingen gedaan, maar het is me tot op heden nog niet gelukt om de sigaretten links te laten liggen. Ik besef me terdege dat ik een voorbeeldfunctie heb voor mijn studenten. Maar van een verslaving ben je niet zomaar af. Anderzijds merk ik ook dat leerlingen met vragen over roken of vapen sneller bij mij aankloppen. Ik voel immers met ze mee, weet uit eigen ervaring hoe moeilijk het is.”

 

Onwetendheid

Met zijn vraag heeft Thomas een perfect bruggetje gemaakt naar de vape. Want hoe werkt deze e-sigaret eigenlijk, wat zit er allemaal in en waarom is het zo schadelijk? Er blijkt nog veel onwetendheid bij de studenten en docenten. En dat is in de maatschappij niet anders. Wist jij bijvoorbeeld dat de hoeveelheid nicotine in één vape, gelijk staat aan die in twee pakjes sigaretten? Dat je na het roken van één vape al verslaafd kunt zijn? Dat vapen direct een negatieve invloed op je concentratie en gevoelens heeft én stress oplevert? Of dat de tabaksindustrie de vapes bewust felle kleuren en lekkere smaakjes geeft, zodat er meer jongeren verslaafd raken? Het zet de studenten zichtbaar aan het denken. Ze blijven maar vragen stellen. 

 

Tips over stoppen met roken of vapen

Als afsluiter geeft hij nog wat tips mee over stoppen met roken of vapen:

  • Stop ineens (in plaats van minderen), dan went je lichaam sneller aan de nieuwe situatie.
  • Prik een datum waarop je gaat stoppen.
  • Bedenk wat je gaat doen om jezelf af te leiden. Sporten is bijvoorbeeld een goed én gezond alternatief.
  • Vertel je vrienden dat je gaat stoppen of stop samen.

Rumoer

Het is duidelijk, na een uur aandachtig luisteren gaat deze klas met wat extra bagage naar huis vandaag. Thomas: “Er werden hele goede vragen gesteld. Niet alleen over vapen, maar over allerlei belangrijke maatschappelijke thema’s. Mooi dat zoiets spontaan ontstaat.” Suzan is het daarmee eens. “De studenten vonden het heel interessant, anders was er veel meer rumoer geweest in het lokaal. Thomas heeft de aandacht vastgehouden en een veilige setting gecreëerd. Vandaag is een prima basis gelegd, om aan de slag te gaan met de lespakketten van ‘Vapen. Jouw keuze.’”

 

Met de neus op de feiten

Voor Suzan was deze les naast informatief, ook erg confronterend. “Natuurlijk weet ik dondersgoed hoe slecht roken is, maar vandaag drukt je wel weer even met de neus op de feiten. De manier van informatie verschaffen vond ik heel prettig. Iets vertellen zonder daarbij te oordelen of iemand ergens toe te verplichten, maakt dat mensen oprecht luisteren. De studenten die na dit gastcollege gemotiveerd zijn om te stoppen, weten ons te vinden. En voor de rest is het ‘gewoon’ een informatieve middag geweest.”

“Als er door mijn verhaal ook maar één student stopt met roken of vapen, heb ik mijn doel bereikt!”, zegt Thomas afsluitend.

 

Ook een gastles geven of krijgen?

Ben je als zorgverlener of als school geïnteresseerd om een gastles te geven/krijgen? Lees er meer over via: https://vapenjouwkeuze.nl.

scroll terug naar boven