‘Iedereen zou moeten weten dat hartfalen een ernstige aandoening is’
Van een hartinfarct en hartaanval hebben we allemaal wel gehoord. Maar veel mensen weten niet dat hartfalen ook een ernstige aandoening is, die je leven flink kan beperken.
Wat is hartfalen en hoeveel mensen hebben er last van?
“Bij hartfalen doet de pomp van het lichaam, oftewel het hart, het niet voldoende. Dan kan het hart niet voldoende bloed door het lichaam pompen. Dit kan komen doordat het hart niet hard genoeg knijpt, bijvoorbeeld na een virusinfectie van de hartspier of een hartinfarct. Hartfalen kan ook komen doordat het hart verstijft. Dan ontspant het niet meer goed. Dit zie je vaker bij vrouwen op leeftijd en mensen die lange tijd een hoge bloeddruk hadden. Maar liefst een kwart miljoen Nederlanders heeft hartfalen. Verreweg de meerderheid, 85 procent, is ouder dan 65 jaar. Maar je kunt ook hartfalen krijgen op je 25ste of 35e.”
Wat zijn de klachten?
“Mensen zijn vermoeid, komen niet meer zo goed mee met leeftijdsgenoten, moeten sneller gaan zitten, houden vocht vast, zijn benauwd, hebben minder eetlust en vallen af. Maar dat soort klachten kun je ook krijgen van onder andere een longontsteking of virusinfectie. Daardoor is de diagnose vaak lastig te stellen.”
Leidt die onbekendheid ook wel eens tot onbegrip bij de omgeving?
“Zeker! Mensen met hartfalen komen vaak niet meer goed toe aan alledaagse dingen, zoals boodschappen doen, de hond uitlaten of een uitje met familie. Ze moeten continu nadenken of ze dat wel aankunnen. Omdat het ziektebeeld onbekend is en je aan de buitenkant niet ziet dat iemand hartfalen heeft, ontstaat vaak onbegrip bij anderen. Ze snappen niet waarom moeder niet meer op de kleinkinderen kan passen bijvoorbeeld. Daarom betrekken we op het spreekuur graag de familie, om ook hen goed uit te leggen wat het betekent als iemand hartfalen heeft. Mensen met hartfalen verdienen het niet dat ze zich ook nog eens moeten verdedigen waarom ze bepaalde dingen niet meer kunnen doen. Het ziektebeeld is al erg genoeg. Daarom adviseer ik mijn patiënten om over hun beperkingen te praten met anderen. Iedereen zou moeten weten dat hartfalen een ernstige aandoening is met een lagere levensverwachting.”
Wat is er te doen aan hartfalen?
“De laatste jaren is de behandeling gelukkig verbeterd. Bij mensen die hartfalen krijgen vanwege een hart dat niet goed knijpt, zijn er een heleboel medicijnen ontwikkeld die de levensverwachting met enkele jaren verlengen. Maar het blijft een ziekte waarbij de behandelfase heel intensief is; mensen moeten vier soorten tabletten in hoge dosering innemen. Dat wordt in kleine stapjes en onder begeleiding opgebouwd. Onderdeel van de behandeling is ook dat mensen richtlijnen krijgen zoals niet teveel zout eten en niet teveel vocht binnenkrijgen.
De tweede groep mensen met hartfalen heeft een stijf hart. Voor deze groep zijn er de laatste vijf jaar pas ontwikkelingen rondom gerichte medicatie. Door de behandeling kunnen sommige hartfuncties herstellen, maar mensen houden hoe dan ook hun hele leven lang beperkingen. Als de hartfunctie ondanks medicatie niet verbetert, wordt in sommige gevallen een inwendige defibrillator geplaatst omdat er een verhoogde kans is op plotseling overlijden door een hartstilstand. We blijven al onze patiënten met hartfalen intensief volgen.”
Wat kunnen mensen met hartfalen zelf doen om zo fit mogelijk te blijven?
“Bewegen is goud! Het is belangrijk om in beweging te blijven zodat de conditie zo optimaal mogelijk blijft. We stimuleren dat door mensen met hartfalen een revalidatieprogramma aan te bieden. Het spreekt voor zich dat we verder adviseren om te stoppen met roken en gevarieerd te eten. Niet teveel zout, en niet meer dan twee liter water drinken per dag. Kortom: gezond leven helpt om zo fit mogelijk te blijven.”
