Suprapubische katheter

Inleiding

U heeft met uw behandelend arts afgesproken dat u een suprapubische katheter krijgt. U heeft al informatie gehad. Hier kunt u alles rustig nalezen.

Wat is een katheter?

Een katheter is een holle, soepele buis waarmee urine uit de blaas wordt afgevoerd. Aan het uiteinde van de katheter zit een ballonnetje. Om te vermijden dat de katheter losraakt wordt dit ballonnetje opgeblazen binnen in de blaas.

Naarmate de blaas zich vult wordt de urine via de katheter afgevoerd naar een urinezak. U hoeft dus niet te plassen wanneer u een katheter heeft. De katheter wordt vervangen door uw verpleegkundige of uw arts.

Wat is een suprapubische katheter?

Dit is een katheter die via een kleine incisie (sneetje) in de buikwand, net boven het schaambeen, ingebracht wordt door een arts tijdens een korte ingreep in het ziekenhuis onder plaatselijke verdoving.

Na het inbrengen

Na het inbrengen is het niet verstandig om zelf terug naar huis te rijden in verband met de plaatselijke verdoving die u heeft gehad.

Hechting

De suprapubische katheter wordt met een hechting vastgemaakt aan de huid.

Vaak wordt er een oplosbare hechting gebruikt. Is dit niet het geval, dan dient u deze na 1 week bij de huisarts te laten verwijderen. De specialist geeft u hier informatie over.

Hechting alleen aan de huid laten verwijderen, draadje om de katheter laten zitten.

Waarom heb ik een suprapubische katheter nodig

Er zijn diverse redenen waarom een suprapubische katheter geschikter is voor u dan een klassieke katheter via de plasbuis. Het is minder onaangenaam en gemakkelijker te verzorgen. Het risico dat de katheter losraakt is ook kleiner dan bij andere katheters. Indien u seksueel actief bent, is een suprapubische katheter gemakkelijker bij het vrijen.

Moet ik de katheter laten vervangen?

Ja. Een suprapubische katheter wordt doorgaans iedere zes tot twaalf weken vervangen (soms dient dit vaker te gebeuren). De eerste keer wordt de katheter in het ziekenhuis vervangen.

Hierna mag de wijkverpleging de katheter vervangen. U kunt ook een afspraak hiervoor maken met de continentieverpleegkundige in het ziekenhuis.

Hoe verzorg ik mijn suprapubische katheter?

Een katheter levert meestal geen problemen op indien u geen infectie oploopt. De volgende eenvoudige regels helpen u infecties te voorkomen:

• Was dagelijks de huid rondom de incisie waar de katheter ingebracht is met water.
• Droog u hierna zorgvuldig af. Gebruik nooit talkpoeder of crème.
• Was de handen voor en na het loskoppelen of vervangen van een opvangzak en ook na elke stoelgang.
• Probeer elke dag een bad of douche te nemen (hierbij kunt u uw beenzak aanhouden).
• Rondom het steekgaatje mag een verband aangebracht worden, indien er vocht uitlekt.

Het steekgaatje rond de katheter is vaak rood, soms gezwollen. Er kan soms wondvocht vrijkomen. Dit is normaal en is meestal geen ontsteking. Let erop dat de katheter niet trekt. Draag loszittende kleding. Te strakke kleding kan de urinestroom onderbreken.

Drink veel

Voor een goede afvloeiing van urine via de katheter dient u minstens anderhalve liter per dag te drinken. (dit is ongeveer 6-9 glazen) Bij voorkeur water, thee of aanlenglimonade.

Beweging

Wandelen en andere vormen van dagelijks bewegen bevordert de werking van de blaas.

Eet evenwichtig

Normale voeding volstaat. Probeer wel vezelrijke voeding te eten zoals: vers fruit, groenten en volkorenbrood. Dit om verstopping(constipatie) te voorkomen.

Kan ik nog vrijen?

Ja. Met een suprapubische katheter vormt dit geen probleem. De katheter kan op de buik vastgemaakt worden. Als u hinder ondervindt van de katheter tijdens het vrijen, aarzel dan niet om uw behandelend (huis)arts of verpleegkundige te raadplegen.

Wat gebeurt er als er een urinelek is?

Af en toe kan er urine lekken via de plasbuis, waardoor u normaal plast. Dit is waarschijnlijk te wijten aan een blaasspasme. Ga steeds na of er geen knik in de katheter zit en/of deze niet verstopt is (in dit geval bevat de opvangzak geen urine).

Zorg ervoor dat de slang tussen de katheter en de opvangzak goed zit en let erop dat de opvangzak zich lager dan uw blaas bevindt. Als er urine door de buikwand heen lekt, laat dit dan weten aan uw huisarts of specialist.

Welke soorten opvangzak heb ik nodig?

U heeft 2 soorten zakken nodig: een beenzak en een bedzak. De beenzak draagt u overdag onder uw gewone kleding.

Hoe bevestig ik de opvangzak?

De dagzak bevestigt u rechtstreeks aan de katheter. U kunt de dagzak vastmaken aan uw been door een beenbandje of beenzakhouder te gebruiken.

De nachtzak kunt u ‘doorkoppelen’ aan uw dagzak

of rechtstreeks aan uw katheter bevestigen. U kunt met uw verpleegkundige overleggen welke methode voor u het meest geschikt is. De nachtzak kunt u vervolgens met een bedhaak aan uw bed bevestigen of vastmaken aan een vloerstandaard die u naast uw bed plaatst.

Let erop dat de urine niet omhoog kan stromen!

Wanneer de opvangzak vol is

Naarmate de beenzak zich vult wordt deze zwaarder en voelt u de bandjes trekken. Wacht niet te lang met het leegmaken van de beenzak. Om de beenzak leeg te maken opent u het kraantje onderaan en laat u de urine in het toilet weglopen. Als u zich moeilijk kunt verplaatsen, kunt u de urine opvangen in een bak, die u uitsluitend hiervoor gebruikt.

Vergeet niet het kraantje dicht te draaien of te sluiten na het legen van de beenzak.

Vervangen van de opvangzak

Een beenzak moet u eenmaal per week vervangen. Als de beenzak beschadigd raakt, moeilijk leeg te maken is of onaangenaam ruikt, kan deze eerder vervangen worden. Als uw bedzak een afvoeropening heeft, kunt u deze een week lang gebruiken.

Een gebruikte opvangzak weggooien?

Maak de opvangzak leeg en stop hem in een plastic zak alvorens hem weg te gooien.

Wat is een katheterventiel?

Een katheterventiel is een soort kraantje dat kan worden aangesloten op uw katheter. Een katheterventiel kan zowel worden aangesloten op een katheter die via de plasbuis (transurethrale katheter) loopt, als op een katheter die aangebracht is via een opening in de buik (suprapubische katheter).

De urine wordt in de blaas opgeslagen tot het moment waarop u het ventiel opent. Uw blaas behoudt op deze manier zijn natuurlijke eigenschappen en capaciteit. Een katheterventiel mag alleen gebruikt worden op advies van een arts. Het is belangrijk dat u voelt wanneer de blaas vol raakt en leeggemaakt moet worden. Wanneer u dit gevoel niet hebt moet u op gezette tijden uw blaas leeg maken via het katheterventiel. De blaas moet ook in staat zijn om voldoende groot volume aan urine op te kunnen slaan.

Voordelen van een katheterventiel

Een katheterventiel is discreet en comfortabel in het gebruik.

Door het gebruik van het katheterventiel behoudt de blaas haar normale opslagfunctie.

Het gebruik van een katheterventiel

• Maak de blaas regelmatig leeg, meestal om de 3 - 4 uur.
• Maak de blaas ook leeg voordat u ontlasting krijgt, dat voorkomt lekkage langs de buitenkant van de katheter door het persen.
• Was de handen voor en na het gebruik van het katheterventiel.
• Open het katheterventiel door de hendel naar beneden te duwen.
• Laat de urine in het toilet of een opvangkan aflopen.
• Sluit het katheterventiel door de hendel naar boven te duwen.

Wisselen van het katheterventiel

Vervang het katheterventiel 1 keer in de week

• Was de handen en droog deze zorgvuldig.
• Open de verpakking.
• Pak met een hand de katheter vast en knik deze (zoals een tuinslang) zodat er geen urine uit kan lopen over het katheterventiel
• Ontkoppel het gebruikte katheterventiel van de katheter.
• Pak met de andere hand het schone katheterventiel en sluit deze aan op de katheter.
• Gooi het gebruikte katheterventiel in de afvalbak.

Het aansluiten van een katheterzak

Op advies van de arts is het mogelijk om voor de nacht een katheterzak aan te sluiten waardoor de urine onbelemmerd af kan lopen.

U kunt dan het beste de volgende instructies opvolgen:

• Was de handen en droog ze zorgvuldig voor en na het aansluiten van de katheterzak op het katheterventiel.
• Leeg de blaas door het katheterventiel te openen en laat de urine in het toilet of opvangkan aflopen.
• Open de verpakking van de katheterzak, verwijder de beschermdop en bewaar deze.
• Duw de connector van de slang van de katheterzak aan het flexibele slangetje van het katheterventiel.
• Laat het katheterventiel in open positie staan wanneer deze is aangesloten op de katheterzak.
• Zorg ervoor dat de katheterzak aan de onderkant gesloten is.
• Sluit het katheterventiel voordat u de nachtzak afkoppelt.

Het vastmaken van het katheterventiel

Het katheterventiel kan in het ondergoed worden verborgen. U kunt ook gebruik maken van een fixatiepleister om het ventiel te fixeren op een door u gekozen plaats bijvoorbeeld op het bovenbeen of buik. Het katheterventiel hoeft niet onder het niveau van de blaas te zitten. Dit is alleen nodig bij het leegmaken van de blaas.

Het bewaren van het katheterventiel

Bewaar de katheterventielen in hun originele verpakking op een koele droge plaats en niet in direct zonlicht of in de koelkast. Gebruik het katheterventiel niet wanneer de verpakking beschadigd is.

Antwoorden op mogelijke problemen

In het begin dat u een suprapubische katheter heeft kunt u de volgende dingen voelen:

• De indruk dat u moet plassen( lichte blaasirritatie)
• Nu en dan een blaaskramp. Dit verdwijnt meestal na enkele dagen. U hoeft zich hierover niet ongerust te maken
• Urinelekken via de penis en/of rondom de katheter veroorzaakt door krampen. Meldt dit ( tijdens werktijden) aan uw verpleegkundige of arts. Merkt u dit ’s nachts of in het weekend, dan kan dit wachten tot de volgende morgen of tot na het weekend.

Als er geen urine in de opvangzak zit kunt u het volgende zelf nagaan en doen:

• Vertoont de katheter knikken die het afvloeien verhinderen
• Bevindt de opvangzak zich onder de blaas
• Veel drinken.
• Bij constipatie: meer vezelrijk voedsel eten.
• Wandelen bevordert de werking van de blaas en kan eventuele verstoppingen doen verdwijnen

Complicaties :

Bij elke ingreep, hoe klein ook, kunnen er problemen optreden. Deze complicaties kunnen bestaan uit een infectie of een nabloeding.

• Na het plaatsen van een suprapubische katheter kan er bloed in de urine zitten.
• U kunt hoge koorts krijgen doordat er urine naar de buikholte lekt of door een letsel aan de darmen. Dat gaat gepaard met hevige buikpijn en koorts boven de 38.5.
• Wat moet u doen als de suprapubische katheter eruit valt: bel zo snel mogelijk uw arts. Binnen enkele uren kan ernog een nieuwe suprapubische katheter ingebracht worden via de bestaande opening.

Belangrijk: raadpleeg uw arts of verpleegkundige

• Bij aanhoudende pijn of koorts, waarvan u vermoedt dat het te maken heeft met uw katheter.
• Als u uw katheter er onverhoopt uittrekt.
• Als er geen urine in de opvangzak komt en uw gecontroleerd heeft of er geen knik in de slang zit.

Heeft u na het lezen van deze informatie nog vragen? Stel uw vragen tijdens het eerstvolgende bezoek of bel naar:

• Ziet u een typfout, een taalkundige fout, of heeft u moeite met de leesbaarheid?
• Ziet u teksten of afbeeldingen met auteursrechten die wij niet hebben vermeld?

Stuur een e-mail naar communicatie@viecuri.nl en we zoeken een passende oplossing.

Deze informatie is algemeen en geen behandeladvies. De informatie is ook geen vervanging van de afspraken die tussen patiënt en zorgverlener zijn gemaakt. VieCuri kan niet aansprakelijk worden gesteld voor schade als gevolg van mogelijke onjuistheden. Bekijk hier de uitgebreide disclaimer.