Progressieve myopie

Inleiding

U heeft van uw orthoptist vernomen dat bij uw kind sprake is van toenemende bijziendheid ook wel progressieve myopie genoemd. U heeft al informatie gekregen, maar hier kunt u alles nog eenst rustig nalezen. 

Wat is myopie?

Myopie is een brekingsfout (afwijkende vorm) van het oog waarbij iemand in de verte slechter ziet dan dichtbij. Daarom wordt dit ook wel bijziendheid genoemd. 
Bij myopie is er sprake van een te lang oog, te sterke breking van het hoornvlies en/of een te sterke ooglens. Dit leidt ertoe dat de afbeelding onscherp wordt geprojecteerd op het netvlies. Met behulp van een minsterkte kan dit verholpen worden.
Myopie begint meestal in de leeftijd van 6 tot 12 jaar. In de tienerjaren neemt de myopie toe naarmate het oog groeit en de ooglengte toeneemt. Het brandpunt van de lichtstralen zal dan steeds verder voor het netvlies komen te liggen. Tot een leeftijd van ongeveer 25 jaar kan de lengte van het oog toenemen.

Bij uw zoon of dochter is een toenemende vorm van myopie waargenomen. Tot enkele jaren geleden waren hiervoor geen behandelmogelijkheden, maar recente studies hebben laten zien dat atropine oogdruppels een remmend effect kunnen hebben op de groei van het oog.

Oorzaken

Erfelijke factoren 

Er bestaat een sterke erfelijke factor voor myopie. Zijn er meerdere gevallen van myopie in de familie, dan is de kans op myopie bij uw kind hoger.

Omgevingsfactoren

Naast erfelijkheid zijn er omgevingsfactoren bekend die de kans op myopie beïnvloeden. 
Veel dichtbijwerk vergroot de kans op myopie.
Deze risicofactor is te verkleinen door een pauze van 20 seconden te nemen na 20 minuten lezen of bijvoorbeeld gebruik van telefoon of tablet.

Buitenspelen is een beschermende factor. Uit bevolkingsonderzoeken is gebleken dat kinderen die veel buiten zijn (>2 uur per dag) minder myopie hebben. Het is dus raadzaam om veel buiten te spelen en sporten als uw kind in de risicogroep voor myopie zit. Bovenstaande maatregelen worden samengevat in de 20-20-2 regel.

Risico’s

Bij de meeste mensen gaat myopie gepaard met een te lang oog. Een gemiddeld, volgroeid oog zonder brilsterkte is ongeveer 23 millimeter lang. Een bijziend oog is over het algemeen langer; de lengte kan oplopen tot meer dan 30 millimeter. Een ooglengte boven de 26 millimeter of een brilsterkte van -6 dioptrie of meer noemen we hoge myopie. Dit kan leiden tot verdunning van het netvlies.

Op latere leeftijd bestaat bij hoge myopie verhoogd risico op onder andere de volgende oogaandoeningen:

• netvliesloslating (ablatio retinae)
• afwijkingen in de gele vlek (myope maculadegeneratie)
• vroege ontwikkeling van staar (cataract)
• schade aan de oogzenuw door verhoogde oogdruk (glaucoom)

De risico’s op deze aandoeningen nemen fors toe met iedere toename van de brilsterkte boven de -6 dioptrie en deze kunnen tot ernstige en blijvende slechtziendheid leiden. Deze risico’s nemen niet af na refractiecorrectie door middel van laser of een implantlens.

Behandeling

De optische correctie van de myopie bestaat in de eerste plaats uit een bril. Bij oudere kinderen kunnen daarnaast ook contactlenzen worden voorgeschreven. De minsterkte van de bril of contactlenzen zorgt ervoor dat het beeld weer scherp op het netvlies wordt afgebeeld. De orthoptist kan de brilsterkte nauwkeurig bepalen. Zolang uw kind in de groei is, wordt dit jaarlijks gedaan.
De snelheid van toename van de minsterkte verschilt sterk van kind tot kind. Deze toename kan op verschillende manieren worden afgeremd. Om de toenemende lengte van het oog bij kinderen, pubers en jong volwassenen te remmen, zijn er verschillende methoden.

Aanpassingen in de levensstijl

Het invoeren van de bovengenoemde 20-20-2 regel kan een zeer gunstig remmend effect hebben op de toename van de myopie. Kinderen met erfelijke aanleg voor hoge myopie zijn extra gevoelig voor de gunstige en ongunstige effecten van een bepaalde levensstijl. We beginnen daarom altijd met dit advies.

Niet-medicamenteuze behandeling

Er zijn brillenglazen en contactlenzen op de markt met een remmend effect op de myopie. 

Correctie door myopie remmende contactlenzen of brillenglazen

Myopie remmende contactlenzen hebben een centraal gedeelte waardoor uw kind scherp kan zien, met daaromheen een behandelzone met een afwijkende breking.

Er zijn zachte myopie remmende dag- en maandlenzen. De beslissing om te starten met contactlenzen is niet alleen afhankelijk van de hoogte en progressie van de myopie.

Ook andere factoren, zoals het nauwkeurig kunnen volgen van hygiënerichtlijnen, netjes en precies kunnen werken en het zelfstandig inzetten van de contactlenzen (fijne motoriek speelt hierbij een rol). Momenteel zijn er brillenglazen van diverse glasfabrikanten op de markt gekomen, die gebruik maken van hetzelfde myopie remmende principe. De myopie remmende contactlenzen en brillenglazen worden aangemeten door een gespecialiseerde contactlensspecialist, optometrist of opticien.

Correctie door middel van nachtlenzen

Het dragen van nachtlenzen (ortho-K) kan helpen om toename van myopie te remmen. Vanwege het risico op ontstekingen van het hoornvlies, wordt het gebruik van nachtlenzen bij jonge kinderen afgeraden door het Nederlands Oogheelkundig Gezelschap. VieCuri volgt dit landelijk advies.

Medicamenteuze behandeling met atropine

Atropine is een stof die van nature voorkomt in bepaalde plantensoorten (Atropa belladonna). Uit wetenschappelijk onderzoek is gebleken dat atropine in veel gevallen beter werkt dan niet-medicamenteuze behandelingen. De groei van het oog, en daarmee de toenemende myopie wordt hiermee afgeremd. Het Nederlands Oogheelkundig Gezelschap (NOG) heeft een richtlijn opgesteld voor het druppelen van atropine bij kinderen.

Wat zijn bijwerkingen van atropine?

De meest voorkomende bijwerkingen van atropine zijn:

• pupilverwijding;
• lichtgevoeligheid (fotofobie);
• meer moeite met scherpstellen dichtbij (verlaagde accommodatie);
• hoofdpijn boven de ogen.

De eerste weken na de start van de behandeling zijn deze bijwerkingen het meest merkbaar. Over het algemeen verminderen de bijwerkingen na 4 weken gebruik van atropine. De pupilverwijding kan gevoeligheid voor fel licht tot gevolg hebben.

Sommige kinderen zijn allergisch voor een bestanddeel van de voorgeschreven druppel. Allergische klachten beginnen over het algemeen met milde jeuk en irritatie en nemen geleidelijk toe. Bij allergie is het advies om te stoppen met druppelen en contact op te nemen met de polikliniek oogheelkunde.

Algemeen lichamelijke bijwerkingen komen voor bij minder dan 1% van de behandelde kinderen en kunnen bestaan uit rode ogen, koorts, huiduitslag, snelle hartslag, droge mond en gedragsstoornissen. Als een van deze bijwerkingen zich voordoet moet de behandeling in overleg worden gestaakt.

De behandeling van mijn kind met atropine

Voorafgaand aan de behandeling met atropine, wordt een orthoptisch en oogheelkundig onderzoek verricht. Er wordt onder andere gekeken naar de optimale gezichtsscherpte dichtbij en veraf. De lengte van de ogen wordt in kaart gebracht, het accommodatievermogen en de pupilgrootte worden gemeten.

• Er wordt een startdosering van 0.05% atropine voorgeschreven.
• U druppelt elke dag voor het slapen gaan één druppel in beide ogen. Soms heeft een kind alleen myopie aan één oog; in dat geval hoeft alleen dat oog gedruppeld te worden.
• Het advies is om de ene dag eerst het linker- en dan het rechteroog te druppelen. De volgende dag dan eerst het rechter- en dan het linkeroog. Dit wisselen helpt om een asymmetrisch effect te voorkomen.
• Het is belangrijk om consequent dagelijks te druppelen.

Hoe lang de behandeling met atropine moet worden voortgezet, hangt af van de leeftijd en de brilsterkte. Die wordt bij aanvang van de behandeling besproken en wordt per bezoek geëvalueerd. Heeft uw kind na 4 weken behandeling nog last van bijwerkingen, neem dan contact met ons op voor overleg.

Belangrijk

Atropine is een giftige stof bij oraal gebruik en mag niet worden ingenomen en doorgeslikt. Periodieke controle dient plaats te vinden door een orthoptist. Voor patiënten met een kans op overgevoeligheid voor atropine, wordt gebruik afgeraden. 

Meer informatie

Meer informatie over myopie en de behandelmogelijkheden van progressieve myopie kunt u vinden op:
www.myopie.nl 1
www.oogfonds.nl 2
www.ikkijkverder.nl

Vragen

Heeft u na het lezen van deze informatie nog vragen? Stel uw vragen tijdens het eerstvolgende bezoek of bel naar: