Droge ogen, blefaritis en meibomklier-dysfunctie

U heeft last heeft van droge ogen of ooglid ontsteking, wat we blefaritis noemen. U heeft al uitleg gehad. Hier kunt u alles nog eens nalezen.

Klachten die het gevolg kunnen zijn van droge ogen:

• uw ogen voelen droog aan;
• u heeft het gevoel dat er een zandkorrel of iets anders in uw oog zit
• u heeft branderige, prikkende, jeukende of vermoeide ogen;
• u bent gevoelig voor licht;
• uw ogen kleven vast als u knippert;
• u heeft overmatig tranende ogen.
• u heeft wisselend wazig zicht;
• u heeft rode oogleden of bultjes in de oogleden;
• u heeft korstjes in de wimpers of dichtgeplakte ogen bij het wakker worden.

Droge ogen kunnen ontstaan doordat u te weinig traanvocht of traanvocht van een slechte kwaliteit produceert. Hierdoor kunt u uw ogen niet voldoende vochtig houden. Het gevolg is dat de ogen gaan branden, steken of slijm afscheiden. Dit leidt soms tot een teveel aan tranen. Deze zijn van slechte kwaliteit. Hierdoor kan geen goede traanfilm ontstaan, waardoor het oog uit kan drogen.

Traanvocht heeft als belangrijkste werking het oog vochtig te houden. Bij elke knipperslag wordt het traanvocht in een dun laagje gelijkmatig verdeeld over het oog. Dit dunne laagje noemt men “traanfilm” en is nodig om het oog glad te houden en te beschermen tegen de buitenlucht. Deze traanfilm bestaat uit 3 delen:

• een olieachtige laag
• een waterige laag
• een slijmachtige laag

De olieachtige laag (lipide laag)

Het buitenste olieachtige laagje wordt geproduceerd door kleine kliertjes in de oogleden, de kliertjes van meibom. Deze laag voorkomt te snelle verdamping van het traanvocht.

Als de meibomklieren niet goed werken ontstaat er blefaritis en/of meibomklier-dysfunctie.

De waterige laag

Het middelste waterige laagje wordt geproduceerd door de traanklier. Deze ligt in de oogkas boven de buitenste ooghoek. Deze laag wast als het ware het oog schoon van vuil en stof

De slijmachtige laag (mucine laag)

De binnenste slijmachtige laag komt uit kleine kliertjes in het bindvlies van het oog. Deze laag zorgt er voor dat de waterige laag zich gelijkmatig over het oog verdeelt en zich er goed aan vasthecht.

Er kunnen verschillende oorzaken zijn waardoor er onvoldoende traanvocht of traanvocht van slechte kwaliteit is zoals:

Behandeling is meestal niet simpel, omdat het lang niet altijd mogelijk is de oorzaak van de droge ogen weg te nemen. Als droge ogen veroorzaakt worden door:

• ontsteking van de oogleden: dan moet eerst de ontsteking behandeld worden.
• irritatie, doordat de traanproductie van de traanklier of het bindvlies van het oog niet goed is. Het is dan belangrijk de irritatie eerst zoveel mogelijk weg te nemen.
  Dit kunt u doen door: 
  • kunstmatig traanvocht toe te voegen. Kunstmatig traanvocht is in de vorm van “kunsttranen” of een gel verkrijgbaar in vele soorten. Allebei is het een aanvulling op de eigen tranen.
  • het aanwezige traanvocht zo lang mogelijk vast te houden. Dit kan op verschillende manieren. Zo kan een speciale beschermende bril dragen helpen om verdamping van traanvocht tegen te gaan. Soms is het nodig het traanafvoerkanaaltje tijdelijk of voor altijd af te sluiten.

• Als u merkt dat u onder bepaalde omstandigheden meer klachten heeft, probeer dan om de omstandigheden te veranderen.
• U kunt voorkomen dat het traanvocht te snel verdampt door de luchtvochtigheid in huis te verbeteren. Bijvoorbeeld door het plaatsen van waterbakjes aan de verwarming of een luchtbevochtiger.
• U kunt buiten een speciale (fiets)bril dragen die aan de zijkanten is afgesloten zodat de wind de ogen niet teveel uitdroogt.
• Vermijd zaken die extra droogte of irritatie geven, zoals een föhn, een ventilator, een airconditioner, rook en druppel anders een keertje extra.
• Het dragen van contactlenzen kan bij droge ogen grote problemen geven.

Regelmatig gebruik van oogdruppels, volgens aanwijzingen van uw oogarts, vermindert de klachten.

Blefaritis is een ontsteking en soms infectie van de ooglidrand.
Hierin bevinden zich talgkliertjes (de kliertjes van meibom) en de haarzakjes met de wimperharen.
Bij blefaritis heeft u vaak enige jeuk, irritatie, soms een rood oog en schilfers aan de wimperharen.
Blefaritis komt op alle leeftijden voor, zowel bij jonge kinderen als bij oude mensen.

De ontsteking en infectie bij blefaritis treedt vaak op als er al langer een verandering van de kliertjes van meibom bestaat. De meibomkliertjes kunnen verstopt zijn, maar ook te veel talg afgeven. Beide situaties worden meibomklier-dysfunctie genoemd. De talg die geproduceerd wordt door de meibomklieren is nodig om het verdampen van de tranen op het oogoppervlak (de traanfilm) tegen te gaan.

Verstopte meibomklieren vormen waarschijnlijk de belangrijkste en meest voorkomende oorzaak van klachten van droge ogen.

Oorzaak van meibomklier-dysfunctie

Meibomklier-dysfunctie komt heel veel voor. Het kan op zichzelf voorkomen maar kan ook heel verschillende oorzaken hebben, zoals medicijngebruik, contactlens gebruik, allergie, hormonale veranderingen zoals zwangerschap en overgang (menopauze), ziektes zoals Diabetes Mellitus (suikerziekte) en schildklieraandoeningen.

Oorzaak van blefaritis

Als er door de meibomkliertjes teveel talg (vetten) wordt geproduceerd blijft dit aan de oogharen kleven. Het wordt vervolgens zuur, waardoor de oogranden en het oogoppervlak geïrriteerd raken.
Huidbacteriën die normaal gesproken onschuldig zijn, kunnen bij deze irritatie harder gaan groeien en nu toch een infectie veroorzaken.

In een aantal gevallen komt blefaritis voor samen met andere huidaandoeningen.Een voorbeeld hiervan is Eczema Seborrhoicum, een huidaandoening waarbij meer plekken op de hoofdhuid vettig en/of droog en schilferig zijn.Een ander voorbeeld is Acne Rosacea, waarbij regelmatig pukkeltjes en puistjes, vooral op de wangen, ontstaan.

De verschijnselen van zowel blefaritis en

meibomklier-dysfunctie kunnen zijn:

• een stekend, branderig gevoel
• pijnlijke rode oogleden
• rode ogen.
• jeukende ogen
• tranende ogen

Er kunnen complicaties ontstaan, waarbij het oog zelf ontstoken raakt en waarbij soms zweervorming van het hoornvlies (randinfiltraat) optreedt.
Een verstopte talgklier of haarzakje kan soms nog extra ontsteken en opzwellen. Dit wordt een chalazion of hordoleum genoemd.

Zowel voor blefaritis als meibomklier-dysfunctie wordt het volgende stappenplan geadviseerd. Wanneer er veel klachten zijn is het advies om 2 keer per dag alle stappen achter elkaar toe te passen. Als daarna de klachten verminderen, vaak na enkele weken, kunt u naar 1 keer per dag of zelfs naar een paar keer per week behandelen overstappen.
Helaas verergeren de klachten vaak weer na verloop van tijd en dan moet de behandeling weer vaker (weer 2 keer per dag) gedaan worden. Helemaal stoppen met de behandeling is meestal niet verstandig, omdat de kans dan groot is dat de klachten weer snel en/of heftig terugkomen.
De stappen zijn:

1. De oogharen en klieren van meibom opwarmen. Hiervoor kunnen warme kompressen worden gebuikt. De kompressen moeten zo warm zijn dat de huid het net aan kan, maar niet verbrandt. Er kunnen ook andere opwarmhulpmiddelen, zoals warm gemaakte pittenzakjes of speciale opwarmbrillen gebruikt worden.
2. Het masseren van de ooglidranden, waardoor de talg naar buiten gemasseerd wordt. Er moet gemasseerd worden in de richting van de wimper, dus het bovenooglid naar onder en het onderooglid naar boven masseren.
3. De wimpers en ooglidranden poetsen met een nat gemaakt washandje of wattenstaafje (eventueel met een oplossing van een klein beetje babyshampoo in warm water). Ook kunnen speciaal hiervoor verkrijgbare ooglidschoonmaakdoekjes/gel gebruikt worden.
4. Als u een infectie en/of ontsteking heeft, wordt na het poetsen vaak zalf met antibiotica (eventueel samen met ontstekingsremmende medicatie) op de ooglidranden aangebracht. Als er bij blefaritis of meibomklier-dysfunctie ook klachten van droge ogen zoals branderigheid, prikken, af en toe wazig zien optreden, dan kunnen er kunsttranen worden voorgeschreven. 

Soms schrijft de oogarts u een extra antibioticakuur voor in de vorm van druppels of zalf. Soms worden er zelfs antibioticatabletten voor 2 tot 3 maanden voorgeschreven. Dit wordt bijvoorbeeld bij de eerder genoemde Acne Rosacea toegepast.

Heeft u na het lezen van deze informatie nog vragen? Stel uw vragen tijdens het eerstvolgende bezoek of bel naar: