Vasovagale syncope

Inleiding

U heeft van uw arts gehoord dat u last heeft van vasovagale syncope (=flauwvallen). U heeft hier al uitleg over gehad. Hier kunt u alles rustig nalezen.

De normale bloeddrukregeling

Bij het overeind komen van een liggende naar een staande houding zakt, onder invloed van de zwaartekracht, bloed naar de buik en benen. Hierdoor vult het hart zich minder goed met bloed en neemt de hoeveelheid bloed af die het hart rond kan pompen. Hierdoor daalt dan de bloeddruk. Normaal reageert het lichaam hierop met het samenknijpen van de bloedvaten in buik en benen en het sneller laten kloppen van het hart. De bloeddruk stijgt dan weer. Het onwillekeurige zenuwstelsel (ook wel autonome zenuwstelsel genoemd) regelt dit, u kunt daar zelf geen invloed op uitoefenen.

Wat is vasovagale syncope (flauwvallen)

Een vasovagale syncope is een plotseling en tijdelijk verlies van het bewustzijn als gevolg van een afname van de bloedstroom naar de hersenen. Bij sommige mensen kan het lichaam de bloeddruk niet goed op peil houden, waardoor je kunt flauwvallen. De bloedvaten worden wijder in plaats van nauwer en er kan veel bloed naar de benen zakken. Iets later vertraagt ook de hartslag. Het gevolg hiervan is dat het hart niet genoeg bloed naar de hersenen kan pompen en het zwart wordt voor de ogen en/of iemand bewusteloos raakt. Door te gaan liggen raakt het hart weer voldoende met bloed gevuld en komt de flauwgevallen patiënt vanzelf bij bewustzijn. Waarom deze reactie bij sommige mensen vaker optreedt dan bij anderen is nog niet bekend. De aandoening op zich is onschuldig, maar kan wel vervelende of gevaarlijke situaties tot gevolg hebben.

Oorzaken

Het (bijna) flauwvallen kan door verschillende oorzaken ontstaan. Het is belangrijk dat u bij gaat houden bij welke situaties de klachten optreden.

Enkele veel voorkomende situaties zijn:

• bij emotionele of spannende gebeurtenissen
• bij het zien van bloed of pijn
• bij lang stilstaan
• in een warme omgeving
• direct na inspanning
• direct na het eten of juist wanneer u te lang niet gegeten heeft
• tijdens de menstruatie
• na een slechte nachtrust

De aanleg voor flauwvallen kan erfelijk bepaald zijn.

Het voorkomen van vasovagale syncope

Eén op de drie mensen valt wel eens flauw. De meeste mensen maar een of twee keer in hun leven, maar anderen veel vaker. Flauwvallen komt het meeste voor bij jongeren tussen de 12 en 24 jaar en bij mensen boven de 60 jaar. Vrouwen hebben hier vaker last van dan mannen.

Symptomen

De belangrijkste symptomen voor een te lage bloeddruk zijn:

• licht gevoel in het hoofd
• duizeligheid
• zwarte vlekken voor de ogen zien
• bleek zien
• misselijkheid
• warm krijgen 
• het verlies van bewustzijn
• zweten (vaak direct na een wegraking)

Adviezen

Om flauwvallen tegen te gaan kunt u een aantal dingen doen zoals het bijhouden van een dagboek, het aanhouden van leefregels en het doen van bepaalde oefeningen (strainen).

Dagboek

U houdt precies bij onder welke omstandigheden u de neiging hebt om flauw te vallen. Als u weet wanneer de symptomen kunnen optreden, kunt u deze beter vermijden. Is bijvoorbeeld lang staan voor u een risico dan kunt u zich daarop voorbereiden door kort van tevoren 0,5-0,75 liter water te drinken en een mogelijkheid tot steun te zoeken

Leefregels

Door met onderstaande leefregels rekening te houden wordt de kans op een daling van de bloeddruk kleiner.

• per dag minimaal 2 liter water drinken
• gebruik normale hoeveelheden zout; eet niet zoutloos; pak eventueel een kop bouillon
• drink cafeïnehoudende dranken voor het opstaan of na de maaltijd
• vermijd overmatig alcoholgebruik
• voor het opstaan de benen of de voeten bewegen
• vermijd langdurig stilstaan

Strainen (oefeningen)

Onderstaande oefeningen kunnen flauwvallen voorkomen op het moment dat u het aan voelt komen. Met deze oefeningen wordt geprobeerd de bloeddruk te laten stijgen.

Meer informatie?

Kijk voor meer informatie over wegraking (syncope) op: www.neurologie.nl1

Vragen

Heeft u na het lezen van deze informatie nog vragen? Stel uw vragen tijdens het eerstvolgende bezoek of bel naar: