Rectaal bloedverlies

Inleiding

U bent opgenomen in het ziekenhuis in verband met rectaal bloedverlies. Dit betekent dat u bloed verliest via de anus. Uw arts heeft u uitleg gegeven waar dit vandaan kan komen. Hier kunt u alles nog eens rustig nalezen.

Het spijsverteringsstelsel

Het voedsel komt via mond, slokdarm, maag, in de dunne darm en daarna in de dikke darm terecht. Op de reis door het spijsverteringskanaal wordt het voedsel verwerkt. Hierdoor komen de belangrijke voedingsstoffen vrij, die door de dunne darm worden opgenomen. De onverteerbare resten van het voedsel komen in de dikke darm terecht en worden uiteindelijk als ontlasting afgevoerd via de anus.

De functie van de maag

In de maag wordt het doorgeslikte voedsel tijdelijk opgeslagen. Hier wordt het voedsel gekneed en gemalen. Op deze manier wordt het voedsel voorbereid op de vertering, die voor een belangrijk deel in de dunne darm plaatsvindt.

De functie van de dunne darm

De maag geeft het voedsel via de maagportier (pylorus) in heel kleine porties af aan de dunne darm. In de dunne darm vindt vervolgens het grootste gedeelte van de vertering van het voedsel plaats. De dunne darm bestaat uit 3 delen:

• twaalfvingerige darm; ongeveer 25 cm
• nuchtere darm; ongeveer 2,5 meter
• kronkeldarm; ongeveer 3,5 meter

De functie van de dikke darm

De dikke darm is ongeveer 1,5 meter lang. Een dunne massa onverteerbare voedselresten komt vanuit de dunne darm in de dikke darm terecht. In de dikke darm worden water en zouten uit de massa gehaald en aan het bloed afgegeven. Hierdoor is de ontlasting, tegen de tijd dat het de endeldarm bereikt, dik geworden.

In de dikke darm komen grote hoeveelheden darmbacteriën voor. Dit wordt de darmflora genoemd. Een gezonde darmflora kan de groei van schadelijke bacteriën in de darm verhinderen. De darmflora zorgt voor gisting en rotting van de darminhoud, waarbij stoffen vrijkomen die de bewegingen van de dikke darm stimuleren. Hierbij worden ook gassen (windjes) gevormd.
De ontlasting die het lichaam uiteindelijk verlaat, bestaat uit onverteerbare stoffen, bacteriën, dode darmwandcellen, galkleurstof, slijm en een kleine hoeveelheid water en zouten. Per dag wordt gemiddeld 100 tot 150 gram ontlasting geproduceerd.

Hoe ontstaat rectaal bloedverlies?

De meest voorkomende oorzaken van een maag- of darmbloeding zijn; een maag- of dunne darmzweer, maagontsteking (gastritis), bloedingen uit spataders van de slokdarm, kleine scheurtjes in het onderste gedeelte van de slokdarm (dat kan voorkomen na langdurig en heftig braken), tumoren in het spijsverteringskanaal, poliepen, uitstulpingen van de dikke darm en aambeien.

Andere ziekten die gepaard gaan met bloedverlies bij de ontlasting zijn onder andere de ziekte van Crohn, een dikke darm ontsteking (colitis ulcerosa) en infecties van de dikke darm.

Wat zijn de klachten?

Moeheid en zwakte zijn klachten die voorkomen bij lang bestaande, niet ontdekte microscopisch kleine bloedingen. De verschijnselen zijn dan het gevolg van het verlies van rode bloedkleurstof (hemoglobine) en ijzer in de ontlasting. Is er echter sprake van een acute hevige bloeding, dan kan shock ontstaan. De verschijnselen zijn dan onder andere een snelle pols, bleekheid, klamme huid, en eventueel duizeligheid en bewusteloosheid als het een hevig bloedverlies is.

Een opvallende vorm van bloed in de ontlasting is melaena. Melaena is zwarte, kleverige en stinkende ontlasting. Dit betekent dat er een bloeding hoog in het maag-darmkanaal is (meestal een maagbloeding, een bloedende dunne darmzweer of bloedende slokdarmspataders). Het bloed is op weg naar de anus (deels) verteerd, waardoor het zwart geworden is. Ook drop eten en het gebruik van ijzerpreparaten kan de ontlasting zwart verkleuren (dit stinkt dan niet).

Rode of kastanjekleurige ontlasting kan betekenen dat er sprake is van een ziekte. Bijvoorbeeld darmpoliepen, kanker van de dikke darm en een zweervormende, etterige darmontsteking (colitis ulcerosa). Rode of kastanjekleurige ontlasting kan ook voorkomen bij een bloeding uit de maag of de twaalfvingerige darm.

Hoe wordt de diagnose gesteld?

Als een arts denkt dat de bloeding uit het bovenste deel van het maag-darmkanaal komt, kan hij door een maagonderzoek (gastroscopie) de bloeding vinden.

Vermoedt de arts dat een bloeding uit de dikke darm komt, dan kan hij een dikke darmonderzoek (coloscopie) doen om de plaats van de bloeding te vinden.

Als de arts denkt dat er bloed in de ontlasting zit, terwijl dit niet met het blote oog zichtbaar is, dan kan het laboratorium dit bloedverlies aantonen dor een stukje (monster) van de ontlasting te onderzoeken.

Welke behandeling is er mogelijk?

Vaak stopt de bloeding spontaan. Als dat niet gebeurt, kan de bloeding meestal gestopt worden met een maagonderzoek of dikke darmonderzoek. Afhankelijk van de oorzaak van de bloeding kunnen toch weer nieuwe bloedingen optreden. Soms is een bloedtransfusie nodig om shock of dreigende shock tegen te gaan.

Soms wordt de patiënt bij opname in het ziekenhuis nuchter gehouden. Als de bloeding is gestopt wordt het dieet voorzichtig uitgebreid.

Vragen

Als u informatie mist of vragen heeft, stel deze aan de verpleegkundige of arts op de afdeling.