Galwegkanker

Inleiding

U heeft van uw arts gehoord dat u galwegkanker heeft. Uw arts heeft u uitleg gegeven waar dit vandaan kan komen en welke behandeling er mogelijk is. Hier kunt u alles nog eens rustig nalezen.

Algemeen

Galwegkanker is een zeldzame vorm van kanker die jaarlijks bij ongeveer 200 mensen wordt vastgesteld. Het is een van de weinige vormen die meer bij vrouwen voorkomt dan bij mannen. Vrouwen zijn gemiddeld ouder dan 60 jaar wanneer ze de diagnose galwegkanker krijgen. De laatste 10 jaar daalt het aantal nieuwe patiënten met galwegkanker.

Meestal wordt een galwegtumor toevallig ontdekt. Als de galwegtumor pas ontdekt wordt wanneer er al klachten zijn, is vaak geen genezing meer mogelijk.

Hoe zien de galblaas en de galwegen er uit?

De galblaas is een peervormig zakje van 8 tot 10 centimeter lang en maximaal 3 centimeter breed. In de galblaas kan 30 tot 60 milliliter gal opgeslagen worden. De galblaas ligt rechtsboven in de buikholte tegen de voorkant van de lever aan.

In de lever wordt galvloeistof aangemaakt. Deze vloeistof wordt via het galwegsysteem naar de galblaas gebracht. In de galblaas wordt de galvloeistof iets dikker gemaakt. Zolang er geen gal nodig is voor de vertering van voedsel, blijft de galvloeistof in de galblaas bewaard. De galblaas is dus een orgaan dat voor opslag wordt gebruikt.

Na het eten of drinken komt de voeding via de slokdarm en de maag in de dunne darm terecht. Als er vetdeeltjes in de voeding zitten, krijgt de galblaas via de hersenen en door middel van spijsverterings-hormonen een seintje om gal af te geven. De galblaas knijpt zich samen, waardoor er plotseling een grote hoeveelheid galvloeistof in de darmen komt. Op deze manier kunnen de vetdeeltjes in het voedsel worden verteerd.

Hoe ontstaat galwegkanker?

De meest voorkomende oorzaken van galwegkanker zijn:

• goedaardige oorzaak (afsluitende galwegstenen, meestal wel pijnlijk);
• leverontsteking (hepatitis);
• ontsteking van de alvleesklier (pancreatitis);
• een kwaadaardige tumor aan de alvleesklier, galwegen of galblaas.

Over de oorzaken van galwegkanker is verder weinig bekend. Wel is er een vermoeden dat vrouwelijke hormonen, galstenen en voeding een rol spelen in het ontstaan ervan.

Wat zijn de klachten?

Vaak zijn er lang geen specifieke klachten bij een galwegtumor. Vaak ontstaat er een pijnloze geelzucht die jeuk kan veroorzaken. In latere stadia, als de tumor al gegroeid is, kunnen bovenbuikspijn, gewichtsverlies, algemene zwakte en acute ontsteking van de galblaas voorkomen.

Hoe wordt de diagnose gesteld?

Bloedonderzoek (naar de leverfunctietests) kan een eerste indruk geven. Bij afsluiting van de galwegen kan meer duidelijkheid worden door een:

• echo
• CT-scan/ MRI-scan
• Endoscopische Retrograde Cholangio- en Pancreaticografie (ERCP)

Het opspuiten van de galwegen kan ook helpen bij het stellen van de diagnose. Dit wordt gedaan via een slang die langs de maag en twaalfvingerige darm wordt ingebracht.

• Vaak is het niet mogelijk om een diagnose te stellen via microscopisch onderzoek van weefsel (bijvoorbeeld via een bioptie of punctie).
• Aanvullend onderzoek zoals een longfoto of PET-scanonderzoek is vaak nodig om te bepalen of genezende operaties mogelijk zijn.

Welke behandeling is er mogelijk?

Na de diagnose bespreekt de arts met u de behandelmogelijkheden. In eerste instantie zijn behandelingen tegen kanker bedoeld om te genezen (curatieve behandelingen). De behandelingen kunnen ook met een ander doel gegeven worden, bijvoorbeeld als aanvullende behandeling of om klachten tegen te gaan.

Het behandelplan wordt meestal opgesteld door specialisten met verschillende achtergronden. Dit heet een multidisciplinair team. Dit team maakt gebruik van landelijke (en vaak ook internationale) richtlijnen. De behandeling wordt gekozen op basis van:

• het type kanker;
• de grootte, plaats en groeiwijze van de tumor;
• de mate van doorgroei in omringende weefsels en de eventuele uitzaaiingen;
• uw algemene lichamelijke conditie en eventueel uw leeftijd.

De meest toegepaste behandeling bij galwegkanker is een operatie waarbij de kwaadaardige tumor wordt verwijderd.

Mocht de situatie op korte termijn uitzichtloos zijn, dan kunt u ook kiezen voor geen verdere behandeling. Uw arts zal dit respecteren en proberen om de meest hinderlijke klachten, zoals pijn en jeuk, tegen te gaan om u zoveel mogelijk comfort te geven.

Fases van galwegkanker

Om aan te geven hoe ver de ziekte zich heeft ontwikkeld en eventueel uitgebreid, wordt een indeling van fases (stadia) gebruikt. Het bepalen van de fase/het stadium is nodig om de juiste behandeling te kiezen. Dit heet stadiëring of uitgebreidheid van de ziekte. Galwegkanker kan ingedeeld worden in fases/stadia. Het stadium wordt bepaald door:

• de grootte van de tumor;
• de mate van doorgroei in het omringende weefsel;
• de aanwezigheid van uitzaaiingen in de lymfeklieren of in andere organen.

Uitzaaiingen

Als een galwegtumor zich uitbreidt, groeit deze door in omgevende weefsels en om allerlei structuren als bloedvaten. Bij uitbreiding kan een groeiende tumor door de wand van de galblaas heen groeien in organen er omheen, zoals de lever. Bij uitzaaiingen kunnen cellen losraken en zich via het bloed of het lymfevocht verspreiden in het lichaam. Er kunnen dan uitzaaiingen ontstaan in de longen, de botten, de nieren en bijnieren.

Palliatieve behandelingen

Als de galweg geblokkeerd is en een operatie onmogelijk is, kan het plaatsen van een buisje in de galwegen (endoprothese) verlichting brengen. Eventueel kan ook door de lever heen een drain worden ingebracht om geelzucht te bestrijden.

Als pijn een grote rol speelt, kan binnen een pijnteam vaak gezocht worden naar goede oplossingen.

Binnen studieverband kan chemotherapie worden overwogen als palliatieve maatregel. Bestraling (radiotherapie) wordt bij het gevorderde galblaascarcinoom niet meer gebruikt.

Vragen

Heeft u na het lezen van deze informatie nog vragen? Stel uw vragen tijdens het eerstvolgende bezoek of bel naar: