Hand-artrose

Inleiding

De behandelend specialist heeft geconstateerd dat er bij u sprake is van artrose.

De specialist heeft u al informatie gegeven over wat artrose is en de behandeling ervan. Hier kunt u het een en ander nog eens rustig nalezen.

Wat is artrose?

Artrose is een aandoening waarbij het kraakbeen in kwaliteit achteruitgaat en dunner en zachter wordt. Het kraakbeen wordt ruw aan de oppervlakten en er kunnen spleten in komen.

Dit proces kan in alle gewrichten optreden, maar er zijn gewrichten waarin het vaker voorkomt zoals nek, onderrug, knieën, heupen, duim, vingers en grote teen. Artrose is een chronische aandoening en langzaam progressief: dat wil zeggen dat het proces niet stopt en het verval van het kraakbeen langzaam erger zal worden.

Het beschadigde kraakbeen kan zich niet herstellen en op den duur kan het zelfs helemaal verdwijnen. Omdat er minder kraakbeen is , kan het gewricht minder goed de schokken van een beweging opvangen. De botuiteinden bewegen minder glad en soepel. Daardoor verandert de belasting van de botten onder het kraakbeen: er komt meer kracht op. Het bot probeert deze grote belasting op te vangen door wat breder te worden. Aan de rand van het bot kunnen zich benige uitsteeksels vormen. Deze verandering in het gewricht - afname van het kraakbeen en breder worden van het botuiteinde - kunnen leiden tot een andere stand of een misvorming van het gewricht.

De Latijnse naam voor artrose is Artrosis Deformans; deformans betekent vervorming. De beschadigingen zijn definitief: kraakbeen of bot dat van vorm is veranderd, keert niet terug naar de oude, gezonde staat.

Vaak is de kwaliteit van het kraakbeen al enige tijd achteruit gegaan voordat er klachten optreden. Artrose komt vaker voor bij vrouwen dan bij mannen. Op hogere leeftijd verdwijnt dit verschil en zien we de aandoening ongeveer even vaak bij mannen als bij vrouwen.

• Artrose is niet hetzelfde als reumatoïde artritis.
• Artrose heeft niets te maken met botontkalking (osteoporose).
• Artrose is geen ouderdomsziekte, maar kan op elke leeftijd optreden. De kans erop wordt wel groter naarmate iemand ouder wordt. Artrose kan echter ook bij jongere mensen voorkomen.

In de volksmond wordt artrose vaak in een adem genoemd met veroudering en slijtage, alsof degene die eraan lijdt oud en versleten is. Deze woorden doen echter geen recht aan de werkelijkheid.

Ook wekt een woord als slijtage de indruk dat er niets aan te doen is, maar dat is niet het geval. De oorzaak is niet weg te nemen, maar er is wel iets aan te doen.

Hoe wordt de diagnose gesteld?

Om een diagnose te stellen, maakt de arts gebruik van uw verhaal (de anamnese) en lichamelijk onderzoek. Op grond van de klachten wordt verder gekeken.

Soms laat de arts röntgenfoto’s maken, maar dit is niet altijd zinvol. Op de foto kunnen afwijkingen te zien zijn terwijl u weinig klachten hebt. Omgekeerd kan de foto er goed uitzien, terwijl u toch veel pijn hebt.

De ruimte tussen twee botuiteinden zegt iets over de dikte van het kraakbeen, maar de kwaliteit van dat kraakbeen kan niet zichtbaar worden gemaakt op een foto.

Als u dus slecht kraakbeen hebt dat nog wel dik genoeg is, kunt u toch pijn hebben terwijl de foto niets uitwijst.

Artrose is niet vast te stellen door bloedonderzoek. Toch wordt er meestal wel een bloedonderzoek gedaan, dit om andere aandoeningen uit te sluiten zoals reumatoïde artritis, jicht of ijzerstapelingsziekte.

Klachten bij artrose

Wanneer kraakbeen in kwaliteit achteruitgaat, hoeft dat niet meteen tot klachten te leiden. Bij veel mensen, ook bij jongeren, zit in sommige gewrichten artrose zonder dat zij daar last van hebben. De eerste klacht is vaak pijn.

Pijn is een symptoom dat bij alle gewrichten met artrose kan optreden. Deze pijn ontstaat geleidelijk en treedt vooral op bij het bewegen en belasten van het gewricht. De pijn kan erger worden naarmate de dag vordert. In een later stadium kan het gewricht moeilijk te bewegen zijn en kunt u ook bij rust, bijvoorbeeld ‘s nachts pijn hebben.

Naast pijn hebben veel mensen ook last van stijfheid van het gewricht, vooral na een periode van rust. Stijfheid kan in elk gewricht met artrose voorkomen. Stijfheid verdwijnt door beweging.

Bij artrose in de handen ontstaat pijn doordat het bot onder het aangetaste kraakbeen anders wordt belast. De benige uitsteeksels die ontstaan, rekken het eroverheen liggende botvlies op. Gewrichtskapsel en gewrichtsbanden kunnen overstrekt raken door instabiliteit van het gewricht. Omliggende structuren (pezen en bandjes) kunnen ontstoken raken en geven dan pijn en zwelling.

Behandeling bij artrose

Belangrijk bij artrose is dat u zo lang mogelijk mobiel blijft. Wanneer de klachten verergeren kan een behandeling worden opgestart. Deze kan bestaan uit:

• medicatie - pijnstilling
• fysiotherapie
• injectie
• gewrichtbescherming zoals bijvoorbeeld spalken
• operatieve ingreep

Vragen

Heeft u na het lezen van deze informatie nog vragen? Stel uw vragen tijdens het eerstvolgende bezoek of bel naar: