Bekkenfysiotherapie

Wat is bekkenfysiotherapie?

U heeft met uw arts besproken dat bekkenfysiotherapie voor u mogelijk zinvol is. 
Bij bekkenfysiotherapie leert u om de spieren van de bekkenbodem bewust te gebruiken. U kunt de bekkenbodemspieren zelf niet zien. Dat maakt het misschien moeilijk om ze goed te gebruiken en te oefenen. De bekken-fysiotherapeut helpt u hierbij.

Hiervoor zijn allerlei oefeningen mogelijk. Welke oefeningen u leert, hangt af van de klachten die u heeft. U leert de bekkenbodemspieren dus op een nieuwe manier te gebruiken. Het is belangrijk dat dit normale bewegingen voor u worden, zodat u ze onbewust gaat doen. De bekkenfysiotherapeut zal u hierbij adviseren en begeleiden.

Wat is het verschil met gewone fysiotherapie?

Een bekkenfysiotherapeut heeft zich gespecialiseerd in bekken- en bekkenbodemproblemen. Bekkenfysiotherapie is een driejarige vervolgopleiding na een gewone fysiotherapieopleiding. Een bekkenfysiotherapeut heeft daardoor meer kennis en meer bevoegdheden voor wat betreft onderzoek en behandeling van bekkenbodemproblemen dan gewone fysiotherapeuten.

Wanneer is bekkenfysiotherapie zinvol?

In de volgende situaties kan bekkenfysiotherapie zinvol zijn:

• bij ongewild verlies van urine en/of poep
• als u vaak heel nodig moet plassen en/of poepen, wat u bijna niet tegen kunt houden
• als u zeer vaak moet plassen en/of poepen
• als u niet goed uit kunt plassen of moeite heeft met het poepen (het voelt bijvoorbeeld alsof er poep achterblijft in de darmen)
• bij een verzakking van de blaas, de baarmoeder of de darm
• bij pijn onderin de buik, rond het poepgaatje of de geslachtsdelen
• voor en na operaties onderin de buik of aan de geslachtsdelen
• als u seksuele problemen heeft door te hoge spierspanning of te lage spierspanning in de bekkenbodem of doordat u de bekkenbodemspieren niet goed gebruikt
• als begeleiding, bewustwording, ontspanning en training van de spieren in en rond het bekken tijdens en/of na de zwangerschap

Urine-incontinentie 

Met bekkenfysiotherapie kunt u het afsluitmechanisme van de blaas versterken, zodat u minder gemakkelijk urine verliest. De oefeningen helpen vooral bij vrouwen die urine verliezen als ze bijvoorbeeld lachen, hoesten of persen. Na de fysiotherapie is het urineverlies bij ongeveer de helft van de vrouwen zo afgenomen dat zij het geen probleem meer vinden. Er zijn ook vrouwen bij wie bekkenfysiotherapie niet zo goed helpt. We kunnen van tevoren niet zeggen of de oefeningen bij u wel of niet zullen helpen. Bekkenfysiotherapie heeft geen vervelende bijwerkingen, dus u kunt het veilig uitproberen.

Verzakking 

Een verzakking verdwijnt niet door bekkenfysiotherapie, maar de oefeningen kunnen wel helpen. Bij een lichte of matige verzakking kan bekkenfysiotherapie de klachten verminderen. U leert de bekkenbodemspieren beter beheersen, zodat zij de druk van de verzakte organen beter kunnen opvangen als u beweegt. Daarmee kunt u verergering van de verzakking voorkomen. De fysiotherapeut vertelt u ook hoe u het beste met een verzakking kunt omgaan. Bij een ernstige verzakking helpt bekkenfysiotherapie meestal niet of niet genoeg. Toch is de fysiotherapie ook dan zinvol: als u de spieren beter gebruikt, voorkomt u misschien dat de klachten erger worden.

Voor en na een operatie

Het kan verstandig zijn om voor en na een operatie voor een verzakking of incontinentie bekkenbodem- en buikspieroefeningen te doen. U traint daarmee de spieren om de druk op de bekkenbodem goed op te vangen, zowel voor als na de operatie. De bekkenfysiotherapeut kan u hierover adviseren.

Bij en na zwangerschap

Tijdens de zwangerschap verandert de druk op de bekkenbodem en neemt de beweeglijkheid van de bekkenring toe. Een bekkenfysiotherapeut kan u begeleiden wanneer hierdoor klachten ontstaan. Tijdens de bevalling komen de bekkenbodem spieren flink op spanning te staan. Hierdoor kan het zijn dat je na de bevalling moeite kunt ervaren met het ophouden van de plas of poep of kunnen er pijn of verzakking klachten zijn. Ook dan kan de bekkenfysiotherapeut je begeleiden in herstel.

Gespannen bekkenbodem 

De bekkenfysiotherapeut leert u hoe u de bekkenbodemspieren ontspant. Dit is nodig om goed uit te plassen, te kunnen poepen en bij seks. Pijn in de onderbuik of geslachtsdelen heeft soms ook te maken met een hoge spanning in de bekkenbodem. De bekkenfysiotherapeut leert u om die spanning te herkennen, te voelen en bewust te ontspannen.

Hoe werkt de bekkenfysiotherapeut?

De bekkenfysiotherapeut vraagt u eerst om precies te vertellen welke klachten u heeft. Daarna doet zij een lichamelijk onderzoek, waarbij zij let op uw houding, ademhaling, spierkracht en de beweeglijkheid en stabiliteit van de rug en het bekken.

De fysiotherapeut bekijkt het gebied rond het bekken eerst vanaf de buitenkant en kan daarna, als u dat goed vindt, een onderzoek via de vagina of het poepgaatje doen om te beoordelen hoe goed de bekkenbodemspieren werken. Bij dit onderzoek vraagt de fysiotherapeut u om de bekkenbodemspieren aan te spannen en weer los te laten, om een paar keer te hoesten en om te persen. Na het onderzoek maakt de bekkenfysiotherapeut een behandelplan, dat zij met u bespreekt.

Speciale technieken

De bekkenfysiotherapeut kan speciale technieken gebruiken bij de behandeling van bekkenbodemproblemen. Er zijn verschillende mogelijkheden, onder andere myofeedback en elektrostimulatie.

Myofeedback

Een speciale vorm van bekkenfysiotherapie is myofeedback. Hierbij krijgt u feedback over de manier waarop u uw bekkenbodemspieren aanspant en ontspant. (‘Myo’ verwijst naar de spieren’). U ziet op een beeldscherm of hoort aan geluidssignalen hoe u de bekkenbodemspieren spant en ontspant. De fysiotherapeut meet de spierspanning met een klein instrument (probe) dat tijdens de behandeling in de vagina of het poepgaatje zit. U ziet of hoort daarna iedere aanspanning en ontspanning. De bekkenfysiotherapeut kan u vertellen wat u van deze speciale techniek leert.

Elektrostimulatie

Bij elektrostimulatie krijgen de bekkenbodemspieren kleine stroomstootjes. Dit kan zinvol zijn als u de bekkenbodemspieren niet bewust kunt aansturen of als u pijn heeft in het bekkenbodemgebied. Door het stroomstootje spant de spier zich aan, waardoor de spier sterker wordt. Om klachten in het bekkengebied te verminderen, is het belangrijk dat de bekkenbodemspieren goed kunnen aanspannen. Elektrostimulatie doet geen pijn en is niet gevaarlijk.

Myofeedback en elektrostimulatie zijn allebei inwendige behandelingen, waarbij u een instrument in de vagina of het poepgaatje krijgt. Het kan zijn dat u dat vervelend vindt, bijvoorbeeld door negatieve seksuele ervaringen. Vertel het gerust aan de behandelaar als u zo’n inwendige behandeling moeilijk vindt. U bepaalt zelf of u de behandeling wilt laten doen of niet. Een inwendig onderzoek wordt alleen uitgevoerd als u toestemming geeft.

Algemene adviezen

• Probeer veel hoesten te voorkomen. Het is daarvoor belangrijk om niet te roken.
• Probeer overgewicht te voorkomen of af te vallen als u te zwaar bent.
• Neem de tijd op het toilet. Veel bekkenbodemproblemen zijn te voorkomen door minder gehaast te plassen en te poepen. Het is belangrijk dit op uw gemak te doen en u hierbij zo veel mogelijk te ontspannen. Hierbij is ook een goede houding van belang. Tijdens het plassen zit u met een holle rug, met poepen met een bolle rug.
• Adem goed door als u bukt, buigt en tilt. Houd de adem dus niet in.
• Goed zitten en ontspannen bewegen zijn belangrijk voor de rug en het bekken. De bekkenfysiotherapeut kan u leren hoe u de rug en bekkenbodem zo min mogelijk belast.

Hoe vind ik een bekkenfysiotherapeut?

U vindt adressen van geregistreerde bekkenfysiotherapeuten via de website www.bekkenfysiotherapie.nl1. Hieronder vindt u een lijst met geregistreerde bekkenfysiotherapeuten in Limburg.

Vergoeding

Bekkenfysiotherapie wordt gedeeltelijk vanuit de basisverzekering vergoed als behandeling van urine-incontinentie. Volwassenen krijgen 9 behandelingen vergoed. Als u aanvullend verzekerd bent voor fysiotherapie, krijgt u mogelijk meer behandelingen vergoed of behandelingen voor een andere reden. U kunt dit nalezen in uw polis of navragen bij uw zorgverzekeraar.

Geregistreerde bekkenfysiotherapeuten

Vragen

Heeft u na het lezen van deze informatie nog vragen? Stel uw vragen tijdens het eerstvolgende bezoek of bel naar: